Nöroplastisite kelimesi ilk defa nöron yapılarında gözlemlenen değişiklikleri tanımlamak için 1948’de Polonyalı sinirbilimci Jerzy Konorski tarafıdan kullanılmıştır.
Nöroplastisite, beynin esnekliği ve değişebilirliği yeteneğini ifade eden bir terimdir. Bu kavram, beynin yapısının ve işlevlerinin deneyimler, öğrenme, travma ve diğer çevresel etkenler altında nasıl değişebileceğini açıklar. Nöroplastisite, beyinin adapte olma yeteneğidir. Deneyimlerimiz doğrultusunda bazı sinir bağlantıları güçlenirken diğerleri zayıflar veya tamamen değişir. Yeni bir şey öğrendiğimizde, sinir hücrelerimiz arasında yeni bağlantılar oluştururuz. Beynimiz, yeni durumlara uyum sağlamak için bu bağlantıları tekrar düzenler ve yeniden yapılandırır.
Bu süreç, deneyimlerimize ve öğrenme süreçlerimize bağlı olarak gerçekleşir. Örneğin, bir beceriyi tekrar tekrar uyguladıkça, ilgili sinir yolları güçlenir ve bu beceriyi daha iyi hale getirir. Aynı şekilde, bir beceriyi kullanmamız durmadığında veya bir travma sonrası, ilgili sinir yolları zayıflayabilir veya değişebilir.
Nöroplastisite, beyin hasarının iyileşmesi ve rehabilitasyon süreçlerinde de büyük önem taşır. Örneğin, felç sonrası rehabilitasyon sürecinde, beyindeki sağlıklı alanlar hasar gören bölgelerin fonksiyonlarını üstlenebilir veya yeni bağlantılar oluşturabilir, bu da hastanın hareket kabiliyetini geri kazanmasına yardımcı olabilir.
Beynimizin işleyişini değiştirmek için ilaçlar ve kimyasallar kullanmakla kalmıyor, aynı zamanda psikolojik düşünce kalıplarımızı modifiye etmek için büyük çaba harcıyoruz. Ancak, günlük hayatımızda sıkça yaptığımız basit aktiviteler bile beynimizin yapısını ve fonksiyonunu kalıcı ve belirgin şekilde değiştirebilseydi, öğrenmenin değeri daha da belirgin hale gelirdi.
Nöroplastisite ve öğrenme arasındaki ilişki oldukça belirgindir: Yeni bir şey öğrendiğimizde, beynimiz yeni nöronlar arası bağlantılar kurar. Her öğrenme deneyimi, beynimizin mevcut işleyişini değiştirebilecek potansiyele sahiptir. Öğrenme sürecinde, beynimiz nöroplastisite özelliğinden faydalanabilir. Özellikle yeni bir dil öğrenmek veya yeni bir enstrüman çalmak gibi karmaşık beceriler, bu esneklikten yararlanabilir. Bu tür öğrenmeler, beynin nasıl hedefe yönelik olarak şekillendiğini anlamamıza yardımcı olabilir.
Beynimizin olağanüstü yeteneklerini günlük yaşantımıza entegre etmek, nöroplastisiteyi teşvik etmeye ve bakış açımızı genişletmeye bağlıdır.
Referans: Psikolog Merve Altındağ
KAPUOĞLU, E. Ç. (2023). EĞİTİM ve ÖĞRENMENİN FİZYOLOJİK TEMELİ: NÖROPLASTİSİTE. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (36), 447-464
Başaran, D. C., Yıldırım, F., Ekenci, B. Y., Kılıç, S., & Ülgen, P. (2013). Nöroplastisite ve Güncel Yaklaşımlar. Başkent üniversitesi, 15. C. E. Ackerman, et al. Nöroplastisite Nedir? Beynimiz, Değişen Çevre Koşullarda Kendisini Nasıl Değiştirir?. (11 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 6 Nisan 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9644
Etiketler: #nöropazarlama, #nörobilim, #nöroplastisite, #blog
